Jazeker!
In het Byzantijnse Rijk (330-1453) werd de heilige Nicolaas (3e-4e eeuw na Chr) al zeer vereerd, maar hier kenden wij hem nog niet.
Via de Byzantijnse prinses Theophanu.
In 972 huwde zij in Rome met Keizer Otto II van het Heilig Roomse Rijk, waar wij toen onder vielen. Vanuit Constantinopel (Istanboel) nam Theophanu naast allerlei kostbaarheden en oosterse specerijen ook cultuur en verfijning mee. En bracht ze ook een Nicolaas-icoon en relieken mee.
Het echtpaar verbleef regelmatig op het Valkhof. En zo maakten wij kennis met Sint-Nicolaas, wat in de spreektaal Sinterklaas is geworden.
Keizer Otto III, de zoon van Theophanu en Otto II.
Theophanu was in 983 regentes geworden voor de nog kleine Otto III, waarmee ze ook een van de machtigste vrouwen van Europa werd. In 991 is keizerin Theophanu op het door haar geliefde Valkhof overleden. Rond het jaar 1000 heeft keizer Otto III - ter verering voor zijn moeder - de kapel in Byzantijnse stijl laten bouwen en werd deze gewijd aan St. Nicolaas.
Na keizer Otto III volgden er vele andere machthebbers, maar ook verwoestingen en branden. De St. Nicolaaskapel kwam daar regelmatig gehavend uit.
In de 12e eeuw verscheen keizer Frederik Barbarossa ten tonele en hij liet op de ruïnes van de palts een machtige burcht met een reusachtige toren bouwen; de Donjon. Deze toren was van heinde en verre al te zien.
De St. Nicolaaskapel werd flink gerestaureerd en opgenomen binnen de beschermende burchtmuren.
Het majestueuze aangezicht van de burcht kun je nog zien op vele tekeningen en schilderijen, zoals deze van Albert Cuyp.
In 1543 werd keizer Karel V 'heer en meester'. Zijn komst naar Nijmegen zorgde ervoor dat de St. Nicolaaskapel prachtig beschilderd werd met plantmotieven en fantasiebloemen.
Gedeeltelijk. Zoals dat vroeger ging, werd er in latere periodes gewoon over de schilderingen heen gepleisterd of flink met de witkwast gestreken. De tand des tijds speelde ook een rol en kapotte ramen en lekkende daken hebben niet bijgedragen aan het behoud van de schilderingen.
In 2021 zijn de nog aanwezige schilderingen geconserveerd en deels gerestaureerd. In
dit filmpje kun je daar meer over zien.
Er waren tijden dat men niet zoveel respect had voor het godsgebouw en de historische waarde er van. De kapel werd door de jaren heen gebruikt als brandhout- en kolenopslag, keuken, paardenstal en als schuur voor de materialen van de groenvoorziening.
In 1978 werd de Valkhofvereniging opgericht. Zij wilde o.a. verder verval voorkomen en stelde zich tot doel het historisch erfgoed te beschermen en open te stellen voor publiek.
